بیماری های لثه علایم و درمان آن
بیماری التهاب لثه معمولاً ناشی از جرمهای دندان است و خود را بصورت تورم، قرمزی و خونریزی مکرر لثه نشان میدهد. بوی بد دهان و احساس مزه ناخوشایند در دهان نیز از دیگر علائم بیماری لثه هستند. بیماری لثه معمولاً بدون درد است. برای حفظ سلامت دندانها، مسواک کردن پس از هر بار غذا خوردن یا حداقل صبح و شب قبل از خواب، استفاده از نخ دندان حداقل روزی یکبار، پرهیز از مصرف شیرینیها و ترشیها مگر با شستن فوری دهان و دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک حداقل سالی یکبار توصیه میشوند.
آنچه در این مقاله میخوانید :
لثه سالم چه مشخصاتی دارد؟
لثه سالم دارای قوای محکمی بوده و کاملاً بر روی استخوان چسبیده است. همچنین در محل تماس با دندان کاملاً صاف و دارای لبه تیز میباشد. رنگ لثه سالم صورتی است، ولی در برخی افراد که رنگ چهره تیره دارند، روی لثه آنها هم لکههای قهوه ای رنگ دیده میشود. اگر سایر علایم لثه سالم مشاهده میگردد و فقط رنگ آن قهوهای است این لثه هم سالم میباشد.
دلیل ایجاد بیماری لثه چیست؟
وقتی پلاک میکروبی در کنار لثه باقی بماند با ترشح مواد سمی به لثه آسیب میرساند. هرچه پلاک مدت طولانی تری بر روی دندانها بماند، مواد سمی بیشتری ترشح شده و آسیب به لثه بیشتر خواهد شد. به تدریج با رسوب مواد معدنی در پلاک، جنس پلاک سخت تر شده و به صورت لایه آهکی سختی به دندان میچسبد. به این لایه آهکی که به رنگ سفید، زرد یا قهوهای رنگ میباشد جرم گویند. جرم پس از تشکیل به دلیل سطح خشن و ناصافی که دارد باعث تجمع بیشتر پلاک بر روی دندانها شده و بیماری لثه را شدید تر میکند.
نشانه های بیماری لثه
1.التهاب لثه، ورم لثه یا حساس شدن آنها
2.در زمان مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن خونریزی لثه وجود داشته باشند.
3.دندان ها به خاطر تحلیل لثه ها بلندتر از حالت عادی به نظر برسند.
4.لثه ها از روی دندان ها جدا شده یا کنار بکشند و به این ترتیب در محل خط لثه ها کیست دندان ایجاد شود. نوع درمان معمولاً به نوع کیست بستگی دارد. دندانپزشک ابتدا برای درمان کیست دندان ، در صورت وجود آبسه، چرک داخل کیست عفونی را تخلیه میکند تا درد تسکین یابد و فشار برطرف شود. سپس اطراف آبسه را تمیز و ضدعفونی میکند تا بقایای عفونت را پاک کند.
5.ایجاد تغییر در وضعیت قرارگیری دندان ها در کنار یکدیگر در زمان گاز گرفتن
6.خارج شدن چرک از بین دندان ها و لثه ها
7. بوی بد دهان یا وجود مزه بد در دهان
8.تغییر رنگ لثه
آماس لثه و جرم گیری
مخاط پوشاننده دهان در نواحی دندانی لثه نام دارد. لثه سالم به رنگ صورتی بوده، سفت و چسبیده به استخوان و دندان با نمایی شبیه پوست پرتقال میباشد. ضمناً لثه سالم فاقد تورم، قرمزی و آماس می باشد. دندانها مستقیماً به استخوان نچسبیدهاند و توسط الیافی که پریودونتال لیگامنت نامیده میشود به استخوان وصل شده و نگهداشته میشوند. به مجموعه ساختمانی متشکل از لثه، استخوان ناحیه دندانی، الیاف نگهدارنده و سمان که سطح ریشه را پوشانیده است، بافتهای اطراف دندان (Periodontal tissue ) گفته میشود. وظیفه این بافتها تغذیه و نگهداری دندانها در حفرههای استخوان فک به نحوی است که بتوانند وظیفهشان را انجام دهند.
پلاک میکروبی چیست؟
به لایه مذکور که بیرنگ و چسبنده بوده و از تجمع میکروبهای دهان بر روی زمینه و لایه چسبنده ای از بزاق تشکیل می شود، پلاک میکروبی گفته می شود که حاوی مقادیری از خرده های غذایی نیز می باشد. این لایه ، با کشیدن ناخن بر دندان به زیر ناخن جمع شده و به راحتی با مسواک زدن پاک می شود ولی با شستشوی فقط با آب و یا دهانشویه های معمولی پاک نمی گردند. لذا بایستی برای پاک کردن آن از وسایلی چون مسواک و خمیر دندان و نخ دندان استفاده کرد.
پیشگیری از بیماری های لثه
مسواک کردن مرتب و به روش صحیح، همانگونه که باعث سلامت دندانها میشود، سلامت لثهها را نیز تأمین میکند. برخلاف تصور برخی از مردم که با شروع بیماری لثه و خونریزی از آن در هنگام مسواک کردن، استفاده از مسواک را ترک میکنند، باید گفت در این هنگام مسواک کردن را بایستی با دقت و توجه بیشتری انجام داد. حتی لازم است تعداد دفعات مسواک کردن را بیشتر کرد. معمولا در خیلی ار موارد مسواک کردن صحیح باعث بهبود بیماری لثه میشود همینطور استفاده از نخ دندان در سلامت لثهها بسیار مفید است، زیرا پلاک میکروبی در نواحی بین دندانی تجمع بیشتری دارد و برداشتن آنها توسط نخ دندان، به سالم ماندن لثهها کمک میکند. استفاده از دهان شویه آب نمک ( نصف قاشق چایخوری نمک در یک لیوان آب جوشیده سرد شده ) همراه با ماساژ لثهها نیز مؤثر میباشد، اگر بر روی دندانها جرم تشکیل شده باشد، لازم است حتماً دندانها جرم گیری شوند. برخی از مردم جرم گیری را برای مینای دندان مضر میدانند، ولی برخلاف تصور آنها، جرم گیری نه تنها برای دندان ضرری ندارد، بلکه با برداشتن مواد خشن و پلک میکروبی از سطح دندان، به سلامت لثهها نیز کمک میکند.
چه از نظر کیفی و چه از نظر کمی تغذیه و عادتهای غذایی نیز تأثیر زیادی در سلامت لثهها دارد. مصرف میوههای حاوی ویتامین ث و یا فراوردههای دارویی آن با تجویز پزشک به حد مورد نیاز در پیشگیری بیماریهای لثه مؤثر است. مصرف میوههایی مثل سیب ، به و هویج که هنگام خوردن سبب ماساژ لثه و تمیز شدن سطوح بین دندانها میشود نیز کمک بسزایی در پیشگیری از بیماریهای لثه و حتی پوسیدگی دندانها میکند.
درمان
بهترین راه برای درمان بیماری لثه رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان است، هر چند گاهی اوقات ممکن است نیاز به استفاده از روش های دندان پزشکی و درمانی وجود داشته باشد. بعضی از درمانی های توصیه شده زیر می توانند در صورت ابتلای شما به بیماری لثه نیز مورد استفاده و توجه قرار گیرند.
دهان شویه
دهان شویه ضد عفونی کننده حاوی کلرهگزیدین یا هگزیتیدین است که از داروخانه ها قابل دسترسی می باشد. این دهان شویه ها می تواند برای حفظ سلامت دهان مناسب باشد، هر چند در این رابطه برخی مباحث وجود دارد که مطابق آنها استفاده از دهان شویه برای داشتن لثه های سالم و پیشگیری از بیماری لثه ضروری نیست. دندان پزشک در صورتی استفاده از دهان شویه را به شما پیشنهاد می دهد که استفاده از آن بتواند تشکیل پلاک (لایه چسبنده که از تجمع باکتری در سطح دندان شما ایجاد می شود) بر روی دندان را کنترل نماید. دندان پزشک می تواند درباره نوع دهان شویه مناسب برای مصرف شما و نیز نحوه استفاده از آن توضیحات لازم را ارائه کند. دهان شوی حاوی کلر هگزیدین می تواند در صورت استفاده منظم باعث ایجاد لکه های قهوه ای بر روی دندان شود. دهان شویه را بین دفعات مسواک زدن دندان ها و با استفاده از دهان شوی حاوی کلر هگزیدین انجام دهید، زیرا بعضی از مواد موجود در خمیر دندان ها می تواند جلوی عملکرد مناسب دهان شویه را گرفته و تاثیر آن را خنثی کند.
عوارض
بعضی از عوارض مربوط به بیماری لثه شامل موارد زیر هستند:
از بین رفتن دندان
بیماری انسداد رگ ها
حمله قلبی
زایمان زودرس و وزن کم نوزاد در هنگام تولد
عدم امکان کنترل مناسب بیماری دیابت
مشکلات تنفسی
آرتریت روماتوئید
آسم و تنگی نفس
ایجاد کیست لثه