مزایای فواید رژیم گیاهخواری برای سلامت بدن و روان
مردم دائماً به دنبال روشهایی هستند که سلامت بدن خود را بهبود بخشند. یکی از روشهایی که بهعنوان راهکاری برای این منظور مطرح شده است، گیاهخواری میباشد. این روش غذایی با مصرف مواد غذایی گیاهی و حیوانی با میزان کمتری از محصولات حیوانی تأکید دارد. بر اساس تحقیقات علمی، مزایای فواید گیاهخواری برای سلامت بدن و روان بسیار زیاد است. بهطوریکه، برخی مطالعات نشان دادهاند که مصرف رژیم غذایی گیاهی، میتواند خطر بروز بیماریهای قلبی، دیابت، سرطان و بسیاری از بیماریهای دیگر را کاهش دهد. همچنین، این نوع رژیم غذایی میتواند برای بهبود وضعیت روانی، بهعنوان یک راهکار موثر مطرح شود.
بهطور کلی، گیاهخواری بهعنوان یکی از رژیمهای غذایی سالم و موثر، میتواند به بهبود سلامت و روانی فرد کمک کند. برخلاف رژیمهای غذایی با بیشترین میزان محصولات حیوانی، مصرف رژیم غذایی گیاهی به دلیل داشتن مقدار زیادی از فیبر، آنتیاکسیدانها و مواد مغذی مفید، میتواند به بهبود عملکرد روده، تنظیم سطح گلوکز خون و تنظیم فشار خون کمک کند. علاوه بر این، گیاهخواری بهعنوان یک رژیم غذایی سبک و کمکالری، میتواند به کاهش وزن و بهبود ترکیب بدن کمک کند.
آنچه در این مقاله میخوانید :
رژیم گیاهخواری چیست : مفهوم و تعریف
رژیم گیاهخواری به مصرف غذاهایی گفته میشود که مبتنی بر موادی گیاهی هستند و از مواد غذایی حیوانی مانند گوشت، ماهی، تخم مرغ و شیر استفاده نمیشود. در واقع، گیاهخواری به صورت یک رژیم غذایی مبتنی بر گیاهان توصیف میشود و غذاهایی که در آن استفاده میشود شامل سبزیجات، میوهها، غلات، دانهها، خشکبار، لبنیات گیاهی و سایر منابع گیاهی است.
گیاهخواری در اوایل تاریخ به عنوان یکی از رژیمهای غذایی پرطرفدار بوده است، اما در سالهای اخیر به عنوان یکی از گزینههای سالم و مفید برای تأمین نیازهای غذایی انسان شناخته شده است. مطالعات نشان دادهاند که مصرف غذاهای گیاهی باعث کاهش خطر بیماریهای مزمن مانند بیماریهای قلبی، دیابت، سرطان و بیماریهای مربوط به چاقی میشود.
رژیم گیاهخواری به دلیل دارا بودن مواد مغذی متنوعی از جمله فیبر، ویتامینها، مواد معدنی و آنتیاکسیدانها، به عنوان یک رژیم غذایی سالم و مفید برای افرادی که به دنبال کاهش وزن، بهبود سلامت و کاهش خطر بیماریها هستند، شناخته شده است. همچنین، افرادی که به دلیل عوامل مختلف مانند گلوتنحساسیت یا آلرژی به مواد غذایی حیوانی، از مصرف این نوع غذاها خودداری میکنند، میتوانند با مصرف غذاهای گیاهی، نیاز بدن خود را تامین کنند.
اگرچه رژیم گیاهخواری در برخی موارد ممکن است به عنوان یک رژیم غذایی کمبودات مختلفی داشته باشد، اما با توجه به اینکه غذاهای گیاهی به طور کلی دارای مواد مغذی بیشتری نسبت به مواد غذایی حیوانی هستند و کاهش مصرف مواد غذایی حیوانی باعث کاهش بار محیطی و بهبود رفتار زیستمحیطی میشود، به عنوان یک راهکار سازگار با محیط زیست نیز مورد توجه قرار گرفته است.
در کل، رژیم گیاهخواری با توجه به فواید سلامتی، رفتار زیستمحیطی و تأمین نیازهای غذایی، به عنوان یکی از گزینههای سالم و مفید برای تأمین نیازهای غذایی برای همه افراد، حائز اهمیت است.
مواد مغذی در رژیم گیاهخواری: تأثیر آنها بر سلامت بدن
البته، بهتر است برای رعایت تأمین نیازهای مختلف بدن، مواد مغذی مختلف را از طریق میوهها، سبزیجات، غلات، دانهها، لبنیات گیاهی و منابع پروتئین گیاهی مختلف در رژیم گیاهخواری مصرف کنیم. در ادامه، به مواد مغذی در رژیم گیاهخواری و تأثیر آنها بر سلامت بدن به صورت مورد به مورد پرداخته میشود:
- فیبر: مصرف مناسب فیبر در گیاهخواری میتواند به بهبود عملکرد روده، کاهش ریسک بروز بیماریهای روده ای مانند سرطان روده، کنترل قند خون، کاهش خطر بیماریهای قلبی عروقی و کنترل وزن مفید باشد.
- ویتامین C: ویتامین C یک آنتیاکسیدان قوی است و میتواند سیستم ایمنی را تقویت، جذب آهن را افزایش، بهبود عملکرد رشد و نگهداری بافت های بدن و کاهش ریسک بروز بیماریهای قلبی عروقی مانند سکته قلبی فشار خون بالا و کلسترول بالا را کاهش دهد.
- ویتامین A: ویتامین A برای بهبود بینایی، سلامت پوست و موها و بهبود سیستم ایمنی مفید است.
- ویتامین K: ویتامین K برای خونریزی و تشکیل استخوان موثر است.
- فولات: فولات یکی از ویتامین های گروه B است و میتواند برای کاهش ریسک بروز بیماریهای قلبی عروقی و افزایش سطح هموسیستئین در بدن مفید باشد.
- پروتئین: منابع پروتئین گیاهی مانند نخود، عدس، لوبیا و سایر گیاهان میتوانند به رشد و نگهداری بافت های بدن و نگهداری عضلات، تقویت سیستم ایمنی و کاهش ریسک بروز بیماریهای قلبی عروقی مانند فشار خون بالا و کلسترول بالا کمک کنند.
- آهن: منابع غنی از آهن مانند اسفناج، برگ گیاهانی و دانههایی مانند نخود، لوبیا و حبوبات میتوانند به پیشگیری از کم خونی و بهبود عملکرد مغزی و جسمی کمک کنند.
- روی: روی یکی دیگر از مواد مغذی مهم در گیاهخواری است که میتواند به بهبود سیستم ایمنی، افزایش سطح هموگلوبین در بدن و بهبود عملکرد مغزی و جسمی کمک کند. منابع غنی روی شامل برگهای سبز، دانههای گیاهی مانند کرم بادامی و ذرت، و همچنین غلات مانند جو و گندم هستند.
- کلسیم: کلسیم یکی دیگر از مواد مغذی مهم در گیاهخواری است که به قوی کردن استخوانها و دندانها، بهبود عملکرد عضلات و عصبها و کاهش ریسک بروز بیماریهای استخوانی مانند اوستئوپوروز کمک میکند. منابع غنی کلسیم شامل سبزیجاتی مانند اسفناج و کلم، برگهای گیاهی مانند گل چمن، آجیلهایی مانند بادام و پسته، و همچنین سویا و توفو میباشند.
- اسیدهای چرب امگا 3: اسیدهای چرب امگا 3 در گیاهخواری میتوانند به کاهش ریسک بروز بیماریهای قلبی عروقی، بهبود عملکرد مغزی و جسمی، و حتی کمک به بهبود حالت روانده دل، بهبود تابع سیستم عصبی و بهبود عملکرد سیستم ایمنی کمک کنند. منابع غنی اسیدهای چرب امگا 3 شامل برگهای سبز، گیاهانی مانند گردو و کره بادام زمینی، بذرهایی مانند کنجد و چیا، و همچنین روغنهایی مانند روغن کرچک و روغن کتان هستند.
رژیم گیاهخواری و پیشگیری از بیماریهای مزمن
گیاهخواری میتواند به کاهش خطر بروز بیماریهای مزمن مانند بیماریهای قلبی، دیابت نوع 2 و برخی از نوعهای سرطان کمک کند. بیماریهای مزمن در بسیاری از موارد به دلیل تغذیه نامناسب، فعالیت بدنی کم و سایر عوامل زندگی نامناسب رخ میدهند. برای مثال، مصرف بالای چربی، نمک و قند میتواند به افزایش خطر بروز بیماریهای قلبی و عروقی منجر شود. همچنین، افزایش وزن و کمبود فعالیت بدنی نیز میتواند به بروز دیابت نوع 2 و برخی از نوعهای سرطان کمک کند.
مصرف گیاهان به عنوان یک جایگزین سالم برای غذاهای پرکالری، چربی و شیرین کنندههای صنعتی، میتواند به کاهش خطر بروز این بیماریها کمک کند. گیاهان حاوی مواد مغذی مهمی مانند فیبر، آنتیاکسیدانها، ویتامینها و مواد معدنی هستند که میتواند به حفظ سلامت جسمانی کمک کند. همچنین، مصرف گیاهان میتواند به کنترل وزن، کاهش التهابات و کاهش فشار خون کمک کند که همگی به بهبود سلامت کلی بدن کمک میکنند.
در کل، گیاهخواری به عنوان یک رژیم غذایی سالم میتواند به پیشگیری از بیماریهای مزمن کمک کند و با بهبود کیفیت زندگی، به سلامت کلی بدن کمک کند.
در یک مطالعه که در سال ۲۰۱۹ انجام شد، نشان داده شد که افراد گیاهخوار دارای کمترین خطر بیماریهای قلبی بودند. همچنین، مصرف مواد مغذی گیاهی مانند فیبر، ویتامین C، ویتامین E، فولات، پتاسیم، مگنزیم و آنتی اکسیدانها در میوهها و سبزیجات، با کاهش خطر دچار شدن به دیابت نوع ۲ مرتبط است.
در مورد سرطان، بررسیها نشان داده است که گیاهخواری میتواند خطر بیشتری از بیشترین انواع سرطانها، به خصوص سرطان روده بزرگ و سرطان پستان را کاهش دهد. به عنوان مثال، یک مطالعه در سال ۲۰۱۵ نشان داد که مصرف سبزیجات برگی مانند کلم و بروکلی با کاهش خطر سرطان پستان در زنان مرتبط است.
در کل، مصرف گیاهان در سبد غذایی میتواند کمک کند تا از بیماریهای مزمنی همچون بیماریهای قلبی، دیابت، سرطان و چاقی جلوگیری شود و سلامت جسمی و روانی بهبود یابد.
علاوه بر این، مصرف گیاهی در سبد غذایی میتواند به کاهش التهاب در بدن کمک کند. برخی از بیماریهای مزمن، مانند بیماریهای قلبی، دیابت و سرطان، با التهاب در بدن همراه هستند. مصرف مواد مغذی گیاهی، از جمله آنتیاکسیدانها و فیبر، میتواند کمک کند تا التهاب در بدن کاهش یابد و در نتیجه، خطر بروز بیماریهای مزمن کاهش پیدا کند.
همچنین، مصرف گیاهی میتواند به بهبود روند گوارش کمک کند. فیبر موجود در سبزیجات و میوهها میتواند به بهبود ترانسیت روده، کاهش قند خون و کاهش خطر بیماریهای روده کمک کند.
در کل، گیاهخواری میتواند به بهبود سلامت جسمی و روانی کمک کند و با کاهش خطر بروز بیماریهای مزمن، بهبود کیفیت زندگی را برای افراد فراهم کند. به همین دلیل، مصرف گیاهی به عنوان یک رژیم غذایی سالم و پیشگیرانه به شدت توصیه میشود.
گیاهخواری و بهبود سلامت روان
گیاهخواری میتواند به بهبود سلامت روان کمک کند. مطالعات نشان دادهاند که رژیم غذایی گیاهی میتواند به بهبود حالت اضطراب و افسردگی کمک کند. مواد مغذی موجود در سبزیجات و میوههای تازه، چاشنیهای گیاهی و آنتیاکسیدانهای موجود در مواد غذایی گیاهی، میتوانند به بهبود حالت روحی و روانی کمک کنند.
مصرف غذاهای گیاهی میتواند به بهبود خواب کمک کند. مصرف دانههای کامل نظیر برنج قهوهای، گندم کامل و جو، میتواند به کاهش استرس و افزایش سطح انرژی کمک کند. همچنین، مصرف مواد مغذی موجود در سبزیجات و میوههای تازه، میتواند به بهبود حافظه و تمرکز کمک کند.
به طور کلی، رژیم غذایی گیاهی که شامل سبزیجات، میوههای تازه، دانههای کامل، سویا، نخودفرنگی، فندق و بادام است، میتواند به بهبود سلامت روان و کاهش اضطراب، افسردگی، خستگی و خواب آلودی کمک کند.
بایدها و نبایدهای رژیم گیاه خواری
رژیم گیاه خواری، به عنوان یکی از رژیمهای غذایی پرمصرف در جوامع مختلف، مزایای زیادی دارد، از جمله کاهش ریسک بروز بسیاری از بیماریها مانند بیماریهای قلبی و عروقی، دیابت، بیماریهای کبدی، اضافه وزن و چاقی. با این حال، مانند هر رژیم غذایی دیگری، رژیم گیاه خواری نیز دارای بایدها و نبایدها است.
بایدهای رژیم گیاه خواری شامل:
- مصرف بیشتر سبزیجات و میوهها: سبزیجات و میوهها حاوی مواد مغذی مهمی هستند که برای حفظ سلامتی بدن ضروری هستند.
- مصرف بیشتر غلات کامل: غلات کامل حاوی فیبر، ویتامینها و مواد معدنی مهمی هستند که به بدن کمک میکنند تا انرژی لازم را برای فعالیتهای روزمره تامین کند.
- مصرف بیشتر مواد پروتئینی گیاهی: این شامل حبوبات، سویا، نخود فرنگی، بادام و برخی سبزیجات مانند اسفناج و برگ کلم است.
- مصرف چربیهای نامشبه: چربیهای نامشبه موجود در مواد غذایی مانند آجیلها، بادام و زغال اخته، چربیهای نامشبه مفیدی برای سلامتی بدن هستند.
نبایدهای رژیم گیاه خواری شامل:
- مصرف بیش از حد قند: برخی از محصولات گیاهی مانند شیرینیها و نوشیدنیهای شیرین، حاوی قند بالایی هستند که میتواند منجر به افزایش سطح قند خون شود.
- مصرف بیش از حد سدیم: برخی از مواد غذایی گیاهی مانند تن ماهی، سویا سس و کنسرو سبزیجات حاوی سدیم بالایی هستند که میتواند منجر به افزایش فشار خون و سایر مشکلات سلامتی شود.
- کمبود ویتامین B12: ویتامین B12 بهطور عمده در محصولات حیوانی وجود دارد و برخی از گیاهخواران ممکن است با کمبود این ویتامین روبرو شوند. بنابراین، باید به دنبال مصرف مکمل ویتامین B12 باشند.
- کمبود کلسیم: برخی از گیاهها، مانند اسفناج، شوره، روغن زیتون و بادامزمینی حاوی کلسیم هستند، اما میزان کلسیم در آنها بسیار کمتر از محصولات حیوانی است. بنابراین، گیاهخواران باید به دنبال مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم باشند، یا مکمل کلسیم مصرف کنند.
- نباید حذف کامل مواد چرب از رژیم غذایی: برخی از چربیهای نامشبه مانند اسیدهای چرب امگا 3 و 6 برای سلامتی بدن ضروری هستند. بنابراین، حذف کامل چربیها از رژیم غذایی گیاهخواری منجر به کمبود این مواد مغذی میشود.
به طور کلی، رژیم گیاهخواری، در صورت رعایت موارد نکتهبرانگیز و تنوع دادن به رژیم غذایی، به عنوان یک رژیم غذایی سالم و کامل شناخته میشود. با این حال، قبل از تغییر رژیم غذایی خود به رژیم گیاهخواری، بهتر است با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید، به خصوص اگر شما مشکلات سلامتی خاصی دارید. همچنین، بهتر است مطمئن شوید که رژیم غذایی شما به مواد مغذی کافی برای بدن شما تامین میکند و کمبود هرگونه مواد مغذی را جبران کنید.
علاوه بر این، مهم است که برای جلوگیری از کمبود مواد مغذی، رژیم غذایی گیاهخواری شامل تنوع بالایی از مواد غذایی باشد و از نظر مقداری، نسبت و نوع مواد مغذی کافی تنوع داشته باشد.
بنابراین، به طور خلاصه، باید در نظر داشت که گیاهخواری، اگر به درستی اجرا شود، میتواند به سلامتی بدن کمک کند و برای حفظ وضعیت سلامتی بدن مفید باشد. اما باید همواره به تنوع مواد غذایی و کمبود مواد مغذی در رژیم غذایی خود توجه کنید.
حرف آخر
رژیم گیاهخواری یا یکی از انواع رژیمهای گیاهی، شامل مصرف مواد غذایی از منابع گیاهی مانند میوهها، سبزیجات، غلات، دانهها، بذرها، ماهیها، حبوبات و محصولات شیرین گیاهی میباشد.
این رژیم غذایی برای حفظ سلامتی بدن بسیار مفید است. گیاهخواری میتواند به کاهش بیماریهای مزمن مانند بیماریهای قلبی، دیابت، چاقی و بسیاری دیگر کمک کند. علاوه بر این، گیاهخواری به دلیل شامل کمبود مواد شیمیایی غذایی و چربی، میتواند به پایین آوردن کلسترول خون و وزن بدن کمک کند.
اما در عین حال، باید به دنبال کمبود مواد مغذی در رژیم گیاهخواری باشید. به همین دلیل، تنوع در مواد غذایی مصرفی و جبران کردن کمبود مواد مغذی در رژیم گیاهخواری از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین، بهتر است قبل از تغییر به رژیم گیاهخواری، با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید، به خصوص اگر شما مشکلات سلامتی خاصی دارید.