آنچه باید درباره شب ادراری بزرگسالان
خرید ادکلن
آنچه در این مقاله می‌خوانید :
شب ادراری بزرگسالان
شب ادراری بزرگسالان وقتی اتفاق می‌افتد که فردی شب‌ها هنگام خواب، قادر به کنترل ادرار خود نباشد. شب‌ادراری 2 نوع عمده (اولیه و ثانویه) دارد. نوع اولیه یعنی از ابتدا وجود داشته و ادامه یافته ولی در نوع ثانویه، فرد بعدها دچار شب‌ادراری می‌شود. شب‌ادراری مبحث گسترده‌ای است و تشخیص آن به بررسی‌های تکمیلی نیاز دارد. در این مطلب با نکته‌های مهمی درباره این مشکل
دستگاه ادراری آشنا خواهید شد.
شب‌ادراری در کودکان به دلیل تکامل نیافتن مرکز تخلیه کنترل ادرار در مغز است ولی این وضعیت باید تا 6 سالگی در پسران و تا 7 سالگی در دختران تمام شود. تا 10 سالگی 95 درصد از کودکان شب‌ادراری ندارند و تداوم شب‌ادراری بعد از این سن شبهه ایجاد می‌کند اما بیشتر اوقات ناشی از تاخیر در تکامل قسمت کنترل‌کننده ادرار در مغز و ژنتیک است. اگر پدر یا مادری در کودکی به شب‌ادراری مبتلا بوده باشند، شانس ابتلای کودکانشان به شب‌ادراری44 درصد خواهد بود و در صورتی که هر دو والد در کودکی شب‌ادراری داشته باشند، شانس ابتلای کودک به 77 درصد می‌رسد. شیوع شب‌ادراری در بزرگسالان بعد از بلوغ بین نیم تا 2/3 درصد است.
12 علت شب‌ادراری
1. بیماری‌های عصبی: بیماری‌هایی مانند اسپینابیفیدا (بیماری مادرزادی نخاعی در کودک)، مننگوسل و مننگومیلوسل در کودکان می‌تواند علت بروز شب‌ادراری در دوره بزرگسالی باشد.
2. کمبود ترشح هورمون ضدادرار: کاهش این هورمون در بدن مانع برگشت مجدد مقادیری از آب به خون و دفع شدن بیش از حد آب از کلیه‌ها می‌شود و بیمار دچار شب‌ادراری خواهد شد. در بیماری دیابت بی‌مزه نیز چنین روندی را مشاهده می‌کنیم.
3. عقب‌ماندگی ذهنی: 3 تا 4 درصد افراد مبتلا به عقب‌ماندگی ذهنی دچار شب‌ادراری هستند.
4. مثانه بیش فعال: این بیماران همیشه احساس می‌کنند دچار لرزش مثانه هستند. عضلات مثانه انقباض‌های مهارنشده دارد که باعث می‌شود شب‌ادراری طول کشیده در بزرگسالان ایجاد شود. شب‌ادراری در مبتلایان به مثانه بیش‌فعال 3 برابر بیشتر از جمعیت عادی است.
5. مثانه عصبی: در این بیماری مثانه کوچک و کم حجم است ولی دیواره ضخیمی دارد و مانند مثانه طبیعی خاصیت کشسانی و نگهداری ادرار را ندارد.
6. اختلال‌های روانی: وقتی فردی به‌طور ناگهانی دچار شوک روانی می‌شود، ممکن است استرس‌های ناشی از آن باعث شب‌ادراری او شود.
7. استرس‌های محیطی: گاهی تنش‌ها و فشارهای روانی مداوم نیز باعث شروع شب‌ادراری می‌شود.
8. بیماری‌های زمینه‌ای: بعضی بیماری‌ها مانند بیماری‌های نخاعی یا تومور در مغز ممکن است باعث شب‌ادراری شود.
9. عفونت‌های ادراری: وجود عفونت در مجاری ادرار باعث بی‌اختیاری ادرار و شب‌ادراری می‌شود.
10. اختلال مادرزادی: یکی از دلایل شب‌ادراری مردان در دوران بزرگسالی می‌تواند وجود دریچه‌ای مادرزادی در پشت مجرای ادرار باشد که باعث تداوم شب‌ادراری می‌شود.
11. بزرگی پروستات در مردان: اگر بزرگی خوش‌خیم پروستات درمان نشود، فرد قادر به خالی کردن مثانه نخواهد بود و شب هنگام مثانه از ادرار لبریز می‌شود و شب‌ادراری رخ می‌دهد.
12. مصرف بعضی از مواد خوراکی: مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار یا مشروبات الکلی، یبوست و عواملی از این قبیل در بروز شب‌ادراری نقش مهمی دارند.
آزمایش‌های تشخیصی پزشکان برای یافتن علت بی‌اختیاری ادرار
برای تشخیص علت شب‌ادراری اولین آزمایش، آزمایش کشت ادرار است تا احتمال وجود عفونت در ادرار رد شود.
معاینه فیزیکی در ناحیه نخاع برای یافتن ضایعه‌ای در ستون فقرات که با گرفتن عکس تکمیل می‌شود و سونوگرافی از کلیه‌ها و آزمایش خون برای بررسی عملکرد کلیه‌ها نیز اطلاعات خوبی به پزشک می‌دهد اما مهم‌ترین وسیله تشخیصی برای شب‌ادراری در بزرگسالان، تست اورودینامیک یا نوار مثانه است. نوار مثانه می‌تواند حس مثانه، حجم آن، خاصیت کشسانی، وجود بیماری‌های عصبی مثانه، مثانه‌های بیش‌فعال و پرکار و وجود هر نوع انسداد در مسیر مجرا را دقیقا نشان دهد. این وسیله برای تشخیص شب‌ادراری وسیله‌ای طلایی است.
یک متخصص اطفال گفت: 99 درصد شبادراریهای کودکان تا سن 12 سالگی به طور کامل کنترل می‌شود. دکتر ابوطالب محمدی اظهار کرد: دو قسمت شب‌ادراری در کودکان وجود دارد، شب‌ادراری اولیه و ثانویه. همانطور از نام آنها پیداست شب‌ادراری اولیه از بدو تولد در کودک وجود دارد و در شب‌ادراری ثانویه نیز ممکن است کودک در ابتدا مشکلی نداشته باشد اما طی دوره دیگری به آن مبتلا شود. وی ادامه داد: البته مشکل شب‌ادراری تا سن شش سالگی برای پسران و پنج سالگی برای دختران، امری طبیعی است مگر اینکه بدون سابقه قبلی به آن دچار شوند.
محمدی با بیان اینکه علت شب‌ادراری نیازمند بررسی‌های مختلفی است، تصریح کرد: اگر این مشکل با روز ادراری نیز همراه باشد، علاوه بر انجام سونوگرافی و آزمایش از کلیه‌ها و مجاری ادرار کودک، باید از کلیه‌ها عکس رنگی گرفت. این پزشک متخصص اطفال خاطرنشان کرد: شب‌ادراری بیشتر ناشی از عدم بلوغ قشر مغز در کنترل ادرار است، اما پس از تشخیص علت آن میتوان برای درمان از دارو، زنگ اخبار و تشکهای مخصوص شب‌ادراری استفاده کرد. 50 تا 60 درصد کودکان به دارو درمانی پاسخ میدهند و اغلب با گذشت سن بهتر میشوند.محمدی یادآور شد: اگر مشکلی در کودک وجود نداشته باشد حداکثر تا سن 12 سالگی، شب‌ادراری به طور کامل کنترل می‌شود. والدین باید به خاطر داشته باشند که مشکل شب‌ادراری کودکان همیشه عادی نیست و باید برای پیگیری علل و درمان آن حتما به پزشک مراجعه کنند.
شب ادراری کودکان 50 درصد ارثی است
40 تا 50 درصد شب ادراری در کودکان زمینه ارثی دارد، در صورتی که یکی از والدین در دوران کودکی خود به شب ادراری مبتلا بوده باشند، به احتمال 40 تا 50 درصد فرزندشان نیز دچار عارضه شب ادراری می‌شود. البته این گونه موارد نگران‌کننده نیست و شب ادراری خود به خود با افزایش سن در کودک بهبود پیدا می‌کند.یکی از علل بروز شب ادراری در کودکان تأخیر در تکامل مثانه است؛ یعنی مثانه با توجه به سن به میزان کافی رشد نمی‌کند و حجم مثانه در کودکان مبتلا به این عارضه از میزان طبیعی کمتر است و با افزایش سن حجم مثانه به میزان طبیعی خود می رسد.
برای درمان شب ادراری کودکان چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
به والدین کودکانی که فرزندشان پس از 6 سالگی دچار عارضه شب ادراری باشند توصیه می‌کنیم که فرزند خود را نزد پزشک ببرند تا با معاینات بالینی سلامت کلیه، مثانه و مجاری ادراری کودک بررسی شود.در مواردی شب ادراری ممکن است علامت یک بیماری باشد،مشکلات ساختمانی مثانه، سنگ مثانه، شب ادراری که همراه با بی اختیاری ادرار در طول روز یا همراه با سوزش باشد نیاز به بررسی های تخصصی دارد، به همین دلیل توصیه می‌کنیم که پس از 6 سالگی والدین فرزند خود را نزد پزشک ببرند تا با معاینه و بررسی‌هایی چون آزمایش و سونوگرافی از سلامت کودک اطمینان حاصل کنند.a